Zoals de naam al doet vermoeden, is de 'Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme' (Wwft) bedoeld om te voorkomen dat mensen en bedrijven geld witwassen of uitgeven aan terroristische activiteiten. Op deze begrippenlijst leggen we uit wat de Wwft inhoudt en hoe je de wet binnen jouw organisatie kunt toepassen.
Wwft overzicht
De Vierde Anti-witwasrichtlijn is 25 juli 2018 geïmplementeerd in de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) en de onderliggende regelgeving. Een belangrijk aspect van de Wwft is dat deze is gebaseerd op risk: instellingen die onder de Wwft vallen, moeten een risk beoordeling opstellen van hun risico's op witwassen en financiering van terrorisme. Sinds 2018 is de definitie van PEP en UBO aangescherpt. Er gelden ook specifieke eisen voor de Wwft governance van een instelling.
Sinds 21 mei 2020 is de gewijzigde vierde antiwitwasrichtlijn geïmplementeerd in de Wwft.
Het toepassingsgebied van de Wwft is uitgebreid: meer sectoren zijn onderworpen aan Wwft verplichtingen, waaronder aanbieders van cryptodiensten. Beheerders van vastgoedbeleggingsinstellingen hebben sindsdien ook te maken met verplichtingen ten aanzien van huurders van vastgoed in de beleggingsinstellingen die zij beheren. De Wwft is ook van toepassing op natuurlijke personen, rechtspersonen of vennootschappen die beroeps- of bedrijfsmatig bemiddelen bij het tot stand komen en sluiten van huurovereenkomsten als bedoeld in artikel 7:201 BW, voor zover de maandelijkse huur een bedrag van €10.000 of meer bedraagt. Vanaf dit bedrag gaan de verplichtingen van de Wwft gelden, zoals het uitvoeren van customer due diligence, het monitoren van transacties en het melden van ongebruikelijke transacties aan de FIU-Nederland. Tot slot is het UBO-register ingevoerd en op 27 september 2020 in werking getreden.
Wie valt onder het toepassingsgebied van de Wwft
Artikel 1 van de Wwft somt op en definieert de instellingen die moeten voldoen aan de Wwft. In essentie is Wwft van toepassing op:
- Banken
- Beleggingsondernemingen
- Beheerders van beleggingsfondsen en icbe's
- Financiële dienstverleners, voor zover zij bemiddelen bij de totstandkoming van levensverzekeringscontracten
- Levensverzekeraars met uitzondering van levensverzekeraars die uitsluitend natura-uitvaartverzekeringen aanbieden
- Uitwisselingsinstellingen
- Kredietverstrekkers (inclusief hypothecair krediet, consumentenkrediet en factoring)
- Aanbieders van leaseproducten
- Trustkantoren
- Aanbieders en agenten van betalingsdiensten
- Instellingen voor elektronisch geld
- Uitgevers en beheerders van betaalmiddelen (zoals creditcards, reischeques en kredietbrieven)
- Bedrijven die bedrijven adviseren over kapitaalstructuur, bedrijfsstrategie en aanverwante zaken, evenals advies en diensten met betrekking tot fusies en overnames van bedrijven
- Bedrijven die effecten beheren en/of aanhouden
- Bemiddeling in interbancaire markten
- Bedrijven die garanties en borgstellingen geven
- Aanbieders van cryptodiensten
- Advocaten en notarissen
- Makelaars
- Belastingadviseurs
- Accountants
- Belangrijkste elementen voor een passend raamwerk voor interne controle
De Wwft stelt specifieke eisen aan een passend intern controleframework. Drie elementen zijn relevant voor een adequate inrichting: de compliancefunctie, de auditfunctie en de governance van de organisatie. De Wwft legt specifieke vereisten op aan deze functies.
Hieronder leggen we deze elementen in meer detail uit.
Nalevingsfunctie en Wwft
De Wwft vereist dat je instelling een onafhankelijke compliance functie opzet, voor zover dit past bij de aard en omvang van je instelling. Als het voor uw instelling onredelijk is om een onafhankelijke compliance functie op te zetten, kunt u er ook voor kiezen om de compliance functie uit te besteden. Dit kan geheel of gedeeltelijk door een externe compliance officer van Projective Group.
Taken van compliance officer met betrekking tot de Wwft:
- Het monitoren van compliance met Wwft verplichtingen en de regels van je instelling zelf;
- Tekortkomingen in procedures rapporteren en effectief aanpakken;
- Melden van ongebruikelijke transacties aan de FIU-Nederland, inclusief het verstrekken van de benodigde informatie;
- Het herzien en bijwerken van risk beoordelings- en CDD beleidsregels ligt ook vaak bij de compliance functie.
Wwft auditfunctie
De Wwft verplicht uw instelling om een onafhankelijke auditfunctie in te stellen. Deze verplichting geldt alleen als uw bedrijf een rechtspersoon of vennootschap is die kwalificeert als instelling. De invulling van de mate van onafhankelijkheid hiervan is afhankelijk van de aard en omvang van uw instelling.
Taken auditor met betrekking tot de Wwft:
- Controleer compliance met Wwft; en
- Controleer de werking van het beleid, de procedures en de maatregelen.
De intensiteit van de auditfunctie binnen uw instelling hangt af van uw profiel risk .
Raad van bestuur en de Wwft
Volgens de Wwft moet u binnen de raad van bestuur een bestuurslid aanwijzen dat verantwoordelijk is voor compliance van de vereisten die voortvloeien uit de Wwft. Het betreffende bestuurslid moet echter wel de kennis en ervaring hebben om deze verantwoordelijkheid op zich te nemen en bovendien moet uw instelling aantonen hoe de verantwoordelijke bestuurder zijn of haar rol zal vervullen.
Wwft risico beoordeling
De Wwft vereist dat je instelling de risico's op witwassen en financiering van terrorisme identificeert, analyseert en beoordeelt die samenhangen met de aard en omvang van je instelling en je diensten.
Bij het identificeren en beoordelen van de risico's moet je ten minste rekening houden met de risk factoren die verband houden met:
- Type klant
- Product
- Service
- Transactie- en afleverkanaal
- Landen en geografische gebieden
Sommige instellingen zijn verplicht om een systematische integriteitsbeoordeling risk (SIRA) uit te voeren. Dit is een andere risk beoordeling dan de beoordeling die vereist wordt door de Wwft. De risk beoordeling in de Wwft is beperkt tot de blootstelling van uw instelling aan risico's op witwassen en financiering van terrorisme, terwijl de SIRA een bredere reikwijdte heeft.
Als je begint met het analyseren van de risico's van witwassen en terrorismefinanciering, heb je de eerste stappen gezet in het ontwikkelen van beleid, procedures en beheersmaatregelen. Dit is overigens geen eenmalige oefening. Van uw instelling wordt verwacht dat ze zichzelf voortdurend controleert. Alleen op die manier kun je beoordelen in welke gevallen en binnen welke bedrijfsonderdelen er risico's op witwassen en terrorismefinanciering bestaan.
Controlemaatregelen
De Wwft biedt ruimte en vrijheid voor je instelling om naar eigen inzicht controlemaatregelen te nemen. Hierbij is het belangrijk dat je als instelling alles goed vastlegt en documenteert, zodat je aan de toezichthouder verantwoording kunt afleggen over de gevolgde procedures, gemaakte afwegingen of genomen besluiten. We zien dat instellingen nog onzeker zijn of ze in een dialoog met de toezichthouder (meestal DNB en de Nederlandse AFM) kunnen aantonen dat ze voldoen aan de verplichtingen die voortvloeien uit de Wwft.
Wwft trainingscursussen
Als je meer wilt leren over de Wwft, kun je onze Wwft e-learnings volgen via ons opleidingsinstituut, The Ministry of Compliance.
Meer weten?
Wij ondersteunen u graag met advies over hoe u kunt voldoen aan de vereisten van Wwft en hoe u financieel-economische criminaliteit kunt bestrijden.