UCITS staat voor ‘Undertakings for Collective Investment in Transferable Securities’. In het Nederlands wordt dit vertaald als ‘instelling voor collectieve beleggingen in effecten (icbe’s)’. UCITS/ICBE is een regelgevingskader van de Europese Unie, dat in heel Europa een geharmoniseerde regeling voor het beheren en verkopen van beleggingsfondsen tot stand brengt. UCITS biedt beleggers meer transparantie en bescherming. Zo moet de richtlijn het grensoverschrijdend aanbieden van beleggingsfondsen aan particuliere beleggers vergemakkelijken.
Alle fondsen die gevestigd zijn in de Europese Unie moeten voldoen aan de richtlijnen van UCITS. Als een fonds niet aan de richtlijnen voldoet, mag het niet worden verhandeld.
Externe fondsbewaarder en Key Investors Document
De introductie van UCITS heeft ervoor gezorgd dat alle beleggingsfondsen die worden verhandeld binnen de Europese Unie op dezelfde manier beschermd zijn.
UCITS stelt dat fondsen verplicht zijn om te beschikken over een externe fondsbewaarder, ook wel depositary genoemd. Deze fondsbewaarder moet afkomstig zijn uit het vestigingsland van het fonds. De aanstelling van een fondsbewaarder minimaliseert de kans op fraude, doordat hij alle kasstromen controleert. Ook is de fondsbewaarder aansprakelijk voor de teruggave van investeringen in het fonds.
Daarnaast moeten fondsen een Key Investors Document (KID) opstellen, waarmee zij belegeers informeren over zaken rondom het fonds. Zo wordt het fonds transparanter, en hebben beleggers meer inzicht in wat er met hun investering gebeurt.
De ontwikkeling van de ICBE-richtlijn
De eerste UCITS/ICBE-richtlijn werd aangenomen op 20 december 1985. In de loop der jaren is de richtlijnen verschillende keren aangepast en verfijnd.
In het begin van de jaren negentig werden voorstellen tot wijziging van de richtlijn gedaan. Deze werden echter nooit volledig aangenomen. In 2002 werden twee nieuwe richtlijnen aangenomen, samen bekend als UCITS III. Deze nieuwe richtlijn verruimde het beleggingsspectrum van UCITS-fondsen en versoepelde enkele beperkingen voor indexfondsen.
UCITS IV
UCITS IV volgde in juli 2011. Dit betekende een aantal belangrijke veranderingen, waaronder:
- De creatie en distributie van samengestelde beleggingsfondsen (master-feeder structuren, inclusief ETF’s) waardoor pooling van vermogen en kostenreducties kunnen worden gerealiseerd.
- Een Europees paspoort voor beheerders van UCITS/ICBE’s, genaamd het management company paspoort.
- Een ‘key investor information’ document (ook wel aangeduid als KID) om particuliere beleggers te informeren over het fonds.
- Regels om grensoverschrijdende fusies zonder UCITS fondsen te faciliteren en zodoende fondsen te laten groeien (‘economy of scale’).
ICBE V
Ten slotte trad in maart 2016 UCITS V in werking. Deze meest recente UCITS-richtlijn kan het beste worden gezien als een wijzigingsdocument voor UCITS IV. De meeste onderwerpen die in UCITS IV zijn opgenomen, blijven onder UCITS V onaangeroerd. UCITS V heeft er met name voor gezorgd dat:
- De taken, verantwoordelijkheden en beloningsvereisten van fondsbewaarders en fondsbeheerders in lijn zijn met de richtlijn inzake beheerders van alternatieve beleggingsinstellingen (AIFMD). Dit is een soortgelijke richtlijn gericht op collectieve beleggingsinstellingen die niet kwalificeren als UCITS/ICBE’s, zoals bijvoorbeeld hedge- en vastgoedfondsen.
- De sanctiemogelijkheden die nationale toezichthouders hebben zijn aangescherpt.
Meer weten?
Heb je hulp nodig bij de interpretatie van en compliance met de UCITS-richtlijn? Of wil je een AFM-vergunning aanvragen als UCITS/UCITS-beheerder? Onze consultants helpt je graag. Lees meer over onze diensten rond vergunning aanvragen of regelgeving compliance. Je kunt ook direct contact met ons opnemen voor een vrijblijvend adviesgesprek.