NFRD staat voor Richtlijn Niet-financiële Rapportage, of in het Nederlands "richtlijn niet-financiële rapportage". Om meer te weten te komen over de vereisten van de NFRD, is het belangrijk om eerst te begrijpen wat niet-financiële rapportage is en waar het vandaan komt.
Wat is niet-financiële verslaggeving?
Niet-financiële rapportering omvat de rapportering over milieu-, sociale en personeelsaangelegenheden, respect voor mensenrechten en de strijd tegen corruptie en omkoping die bepaalde grote bedrijven jaarlijks in hun directieverslag moeten opnemen. In een zogenaamde "niet-financiële verklaring" moeten ze een eerlijk en volledig beeld geven van hun risico's, hun beleid en hun resultaten op deze gebieden. Dit moet leiden tot een goed begrip van de ontwikkeling, prestaties en positie van het bedrijf en de impact van zijn activiteiten op de maatschappij.
In 2013 concludeerde het Europees Parlement (EP) dat het belangrijk is dat het bedrijfsleven informatie over duurzaamheid verstrekt om duurzaamheidsrisico’s aan te geven en het vertrouwen van investeerders en consumenten te vergroten. Volgens het EP is rapportage van niet-financiële informatie (NFI) belangrijk om verandering teweeg te brengen op weg naar een duurzame wereldeconomie door winstgevendeid op de lange termijn te combineren met maatschappelijke rechtvaardigheid en milieubescherming. In dit verband draagt deze rapportage bij aan het meten, monitoren en beheren van de duurzaamheidsprestaties van ondernemingen en hun impact op de samenleving.
Wat zegt de wet over niet-financiële verslaglegging?
Europa
Het bovengenoemde standpunt van het EP leidde tot de goedkeuring van de Europese richtlijn voor niet-financiële verslaglegging in oktober 2014. De opname van het woord "ten minste" in artikel 1 NFRD laat zien dat de lijst van thematische aspecten waarover gerapporteerd moet worden niet uitputtend is. Andere niet-financiële aspecten kunnen dus ook aan bod komen. De onderneming moet zelf beoordelen welke informatie relevant ("materieel") is. Dit is gebaseerd op haar eigen analyse van hoe belangrijk die informatie is om haar ontwikkeling, prestaties, positie en impact te begrijpen.
Op grond van artikel 2 NFRD werd dit richtsnoer in 2017 en 2019 gevolgd door (niet-bindende) richtsnoeren over niet-financiële verslaglegging van de Europese Commissie (EC). Het doel van deze richtsnoeren is "bedrijven te helpen niet-financiële (milieu-, sociale en bestuurs-) informatie van hoge kwaliteit, relevant, nuttig, consistent en beter vergelijkbaar openbaar te maken op een manier die veerkrachtige en duurzame groei en banen bevordert en transparantie voor belanghebbenden waarborgt."
In de richtsnoeren uit 2017 is een groot aantal kaders opgenomen die bedrijven kunnen gebruiken als uitgangspunt voor hun niet-financiële verslaggeving, zoals die van het Global Reporting Initiative, de International Integrated Reporting Frameworks en de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties. De richtlijnen voor 2019 vormen een aanvulling op de richtlijnen voor klimaatrapportage uit 2017 en gaan uit van de aanbevelingen van de Task Force on Climate-related Financial Disclosures.
Nederland
Omdat de NFRD een richtlijn is, moest deze, om van toepassing te worden, eerst worden omgezet in nationale wetgeving in alle EU-lidstaten. Voor Nederland is dit gebeurd via twee besluiten: het Besluit openbaarmaking diversiteitsbeleid van december 2016 en het Besluit openbaarmaking niet-financiële informatie van maart 2017. Deze besluiten verplichten grote beursgenoteerde ondernemingen, banken en verzekeraars sinds 2018 (voor het verslagjaar 2017) om een niet-financiële verklaring op te nemen in hun bestuursverslag en een diversiteitsverklaring in hun verklaring inzake corporate governance. Groot' betekent hier dat aan ten minste twee van de volgende drie vereisten moet worden voldaan:
- een balanstotaal van meer dan €20 miljoen;
- een netto-omzet van meer dan €40 miljoen;
- een gemiddeld aantal werknemers over het boekjaar van meer dan 250 (rapportage over het diversiteitsbeleid), respectievelijk meer dan 500 (de overige niet-financiële rapportage).
Niet-financiële rapportage in de praktijk: wat vindt de AFM ervan?
De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft in 2018 en 2019 onderzoek gedaan naar de naleving van deze nieuwe verslaggevingsregels.
Op basis van het rapport 'In Balans 2018' kan worden geconcludeerd dat de toezichthouder er verre van tevreden over was. Naar aanleiding van haar themaonderzoek naar NFI in de bestuursverslagen van 89 ondernemingen concludeerde de AFM dat de verslaggeving over verschillende niet-financiële aspecten "beter kan en moet." Aldus:
1. Wordt het BNFI niet op alle onderdelen nageleefd;
2. kunnen ondernemingen deze informatie relevanter, meer vergelijkbaar en evenwichtiger rapporteren; en
3. dienen zij meer en breder over diversiteit te rapporteren.
Volgens haar rapport "In Balans 2019" laat het vervolg op het themaonderzoek van 2018 een gemengd beeld zien wat betreft compliance met de BNFI. Dit is gebaseerd op 33 onderzochte bestuursverslagen. Meer transparantie over niet-financiële aspecten, in het bijzonder over de gevolgen van klimaatverandering, is "urgent en noodzakelijk", aldus de AFM.
In beide rapporten heeft de AFM good practices opgenomen waarmee zij ondernemingen hoopt te inspireren tot verdere verbetering. Daarnaast benadrukt de AFM:
- van de ondernemingen te verwachten dat zij beide besluiten volledig naleven;
- van hun accountants te verwachten dat zij in het kader van hun wettelijke controle alert zijn op het onvoldoende naleven hiervan en daar in voorkomende gevallen melding van maken in hun controleverklaring; en
- dat zij zelf handhavend zal optreden bij het achterwege blijven daarvan.
Evaluatie NFRD: hoe nu verder?
Artikel 3 van de NFRD bevat een evaluatiebepaling. Op basis hiervan heeft de EC tussen februari en juni 2020 een openbare consultatie gehouden over de NFRD. Hierop hebben 588 respondenten gereageerd. Eind juli 2020 publiceerde de EC haar samenvattend verslag. Daaruit bleek dat de overgrote meerderheid van de NFI-gebruikers de gepubliceerde NFI ontoereikend vond op het gebied van vergelijkbaarheid (84%), betrouwbaarheid (74%) en relevantie (70%). Bovendien was 82% voorstander van een gemeenschappelijke rapportagestandaard, die momenteel ontbreekt. Geconstateerd werd dat de NFRD in combinatie met de EG-richtsnoeren niet het gewenste effect had en dat verbetering nodig was.
In haar rapport geeft de EC aan in het eerste kwartaal van 2021 met een voorstel te zullen komen voor een herziening van de NFRD. Op 21 april 2021 publiceerde de EC haar voorstel voor de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), als opvolger van de NFRD. Op onze CSRD Wiki-pagina gaan wij hier inhoudelijk nader op in.
Hoe kunnen we je helpen?
Heb je hulp nodig bij compliance met de NFRD of andere wet- en regelgeving? Door middel van een compliance quick scan of gap-analyse kunnen onze consultants duidelijk inzicht geven in de mate waarin uw bedrijf voldoet aan de huidige legal regelgeving in het licht van de verwachtingen van de regelgeving. Ze kunnen u ook adviseren over de impact van toekomstige wet- en regelgeving op uw organisatie. Zodat u zo goed mogelijk voorbereid bent op wat komen gaat. Neem gerust contact met ons op