Sinds de inwerkingtreding van de eerste anti-witwasrichtlijn (Anti-Money Laundering Directive: hierna AMLD) in 1991, is de bestrijding van witwassen een belangrijk thema binnen de Europese financiële sector. Deze richtlijn werd al gauw opgevolgd door AMLD2 en vervolgens door AMLD3 in 2005. In deze periode werd niet alleen het toepassingsbereik uitgebreid naar verschillende soorten instellingen, maar ook kwamen er steeds meer en gedetailleerde regels voor bestrijding van terrorismefinanciering.
AMLD4 is op 25 juli 2018 geïmplementeerd in de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) en in onderliggende regelgeving. Een belangrijk aspect van de Wwft is dat deze risk-gebaseerd is. Dit betekent dat instellingen die onder de Wwft vallen, een risk beoordeling van hun risico's op witwassen en financiering van terrorisme moeten opstellen. Sinds 2018 is de definitie van PEP (politiek prominent persoon) en van UBO (Ultimate Beneficial Owner) aangescherpt. Er gelden ook specifieke vereisten voor de governance van een instelling op Wwft .
Implementatie van AMLD5
Sinds 21 mei 2020 is de vijfde anti-witwasrichtlijn, AMLD5, geïmplementeerd in de Nederlandse wetgeving. Hierdoor is de Wwft op diverse punten gewijzigd. Zo is de reikwijdte verder uitgebreid: meer branches zijn gehouden aan de Wwft verplichtingen, waaronder ook aanbieders van cryptodiensten
Daarnaast hebben beheerders van vastgoedbeleggingsinstellingen nu ook te maken met verplichtingen ten aanzien van huurders van vastgoed in de beleggingsinstellingen die zij beheren. De Wwft is sinds de implementatie van AMLD5 ook van toepassing op natuurlijke personen, rechtspersonen of vennootschappen die beroeps- of bedrijfsmatig bemiddelen bij het tot stand brengen en het sluiten van overeenkomsten tot huur als bedoeld in artikel 7:201 van het Burgerlijk Wetboek. Dit voor zover de maandelijkse huurprijs een bedrag van €10.000 of meer bedraagt. Vanaf dit bedrag gaan de verplichtingen van de Wwft gelden, zoals het doen van cliëntenonderzoek, het monitoren van transacties en het melden van ongebruikelijke transacties bij de FIU-Nederland. Tot slot is het UBO-register geïntroduceerd, dat op 27 september 2020 in werking is getreden.
AMLD5 en aanbieders van cryptodiensten
Op basis van AMLD5 zijn de regels uit de Wwft eveneens van toepassing op cryptodienstverleners. Zij moeten zich nu registreren bij DNB voor het aanbieden van hun diensten. Deze registratieplicht geldt alleen voor partijen die:
- bewaarportemonnees aanbieden; of
- wisselfuncties voor virtuele valuta aanbieden.
Er wordt gesproken van een bewaarportemonnee als "een bedrijf diensten aanbiedt waarmee het cryptografische privésleutels beveiligt namens zijn klanten om virtuele valuta te bewaren, op te slaan of over te dragen". Dit geldt voor bedrijven die zelf de privésleutels van hun klanten bewaren. Een uitzondering zijn aanbieders van niet-custodian wallets, zoals 'software wallets'.
Het aanbieden van wisselfuncties voor virtuele valuta doet zich voor wanneer "een bedrijf transacties voor klanten uitvoert of mogelijk maakt waarbij virtuele valuta wordt ingewisseld voor contant geld en omgekeerd". Het omwisselen van virtuele valuta kan dus op verschillende manieren gebeuren, zoals:
- door de koop- en verkoopintenties van derden met betrekking tot crypto’s op zodanige wijze samen te brengen dat er een overeenkomst uit voortvloeit volgens de regels van het platform;
- door zelf als tegenpartij op te treden;
- door op te treden als broker); of
- door middel van Automated Teller Machines (ATM’s).
DNB Registratievereiste
De registratieplicht is alleen van toepassing voor aanbieders van cryptodiensten die in of vanuit Nederland opereren of van plan zijn dit te gaan doen. Zij moeten zich registreren bij DNB. Zonder een registratie is het verboden om in Nederland als aanbieder van cryptodiensten te opereren. Dit geldt ook voor Nederlandse partijen die alleen maar buitenlandse klanten hebben.
Wat houdt de registratie voor cryptodienstverleners in?
Het dossier dat bij DNB ingediend moet worden om een registratie te verkrijgen omvat onder andere:
- algemene bedrijfsinformatie (incl. statuten en uittreksel van de Kamer van Koophandel);
- een uitgewerkt bedrijfsplan (incl. de strategie, een overzicht van de activiteiten en een SWOT-analyse);
- een uitwerking van de governance (incl. organisatiestructuur en transparante zeggenschapsstructuur);
- een uitwerking van de beheerste bedrijfsvoering (incl. compliance en audit, meldingsprocedure, uitbesteding en training & opleiding);
- een uitwerking van de integere bedrijfsvoering (incl. een systematische integriteitsrisicoanalyse, cliëntenonderzoekbeleid, beleid t.a.v. het tegengaan van belangenverstrengeling, opgave van de beleidsbepaler die specifiek belast wordt met de verantwoordelijkheid voor de naleving van de Wwft en Sanctiewet 1977);
- een dossier per (mede-)beleidsbepaler die getoetst dient te worden op geschiktheid en betrouwbaarheid.
Compliance software Ruler
Ruler helpt je op de hoogte te blijven van wijzigingen in de Wwft en andere relevante wet- en regelgeving, al vanaf het moment dat deze is aangekondigd. Zo ben je altijd up-to-date, en voorbereid op wat er gaat veranderen.
Meer weten?
Wil je weten of je kwalificeert als aanbieder van cryptodiensten? Of heb je hulp nodig bij het aanvragen van een registratie? Projective Group helpt financiële instellingen bij het aanvragen van registraties of vergunningen. Neem gerust contact met ons op.